1.ĐỊNH NGHĨA
Viêm màng hoạt dịch khớp háng thoáng qua ( transient synovitis of the hip) còn được gọi là viêm màng hoạt dịch do nhiễm độc (toxic synovitis) là tình trạng viêm khu trú ở màng hoạt dịch khớp háng một bên với tính chất khởi phát đột ngột, khỏi nhanh chóng trong vòng 7 – 10 ngày mà không để lại di chứng.
Bệnh thường gặp ở trẻ em từ 3 – 10 tuổi, song có thể gặp ở trẻ 3 tháng tuổi hoặc ở người trưởng thành. Ở nam gặp nhiều hơn nữ 2 – 4 lần. Trong các bệnh lý đau cấp tính của khớp háng thì viêm màng hoạt dịch thoáng qua là loại hay gặp nhất ở trẻ nhỏ.
2. NGUYÊN NHÂN VÀ CƠ CHẾ BỆNH SINH
Nguyên nhân chính xác còn chưa rõ. Có thể liên quan đến nhiễm virus đường hô hấp dưới hoặc chấn thương xảy ra ngay trước khi có triệu chứng viêm màng hoạt dịch.
Sinh thiết màng dịch thấy tăng sinh màng hoạt dịch và tình trạng viêm không đặc hiệu. Có hình ảnh tràn dịch khi siêu âm khớp háng và xét nghiệm dịch khớp có tăng nồng độ proteoglycan.
3. CHẨN ĐOÁN
3.1. Chẩn đoán xác định
Điều cần chú ý là chỉ chẩn đoán viêm màng hoạt dịch khớp háng thoáng qua khi đã loại trừ tất cả các bệnh có thể gây đau tại khớp háng một bên, đặc biệt là viêm khớp háng nhiễm khuẩn.
Chẩn đoán xác định dựa vào triệu chứng viêm khớp háng một bên (đau, giảm vận động, dấu hiệu tràn dịch khớp / và hoặc tăng sinh màng hoạt dịch trên siêu âm hoặc cộng hưởng tử; tăng các thông số viêm trên xét nghiệm) đáp ứng với thuốc chống viêm không steroid, kéo dài không quá 2 tuần.
3.1.1. Triệu chứng lâm sàng
- Bệnh khởi phát đột ngột, cấp tính với triệu chứng đau tại khớp háng hoặc đôi khi đau ở đùi hoặc tại khớp gối ở bên bị bệnh.
- Ở trẻ nhỏ, do trẻ không có khả năng mô tả, nên có thể biểu hiện bởi hiện tượng đi khập khiễng hoặc bò lết bất thường, trẻ khóc bất thường không giải thích nguyên nhân khi được thay tã.
- Sờ nắn vào khớp háng tổn thương khiến trẻ kêu đau hoặc khóc. Hạn chế vận động khớp háng, đặc biệt là động tác dạng và xoay trong, chỉ xuất hiện ở một bên. Khớp háng bên đối diện, các khớp khác và cột sống không thấy dấu hiện gì bất thường.
- Sốt : nhiệt độ tăng có thể vừa phải hoặc cao. Trẻ kích thích, khó chịu.
3.1.2. Cận lâm sàng
- Các thông số về viêm như tốc độ máu lắng, CRP, bạch cầu có thể tăng nhẹ.
- Chụp X quang khớp háng thường không thấy gì đặc biệt, đôi khi thấy khe khớp như rộng ra; chỏm xương đùi có vẻ như phẳng ra; mất nhẹ chất khoáng ở đầu xương. Cần chụp khớp háng hai bên để dễ quan sát và so sánh.
Siêu âm thấy dịch trong ổ khớp (không phải thường xuyên có dịch). Trong trường hợp phải phân biệt với viêm khớp nhiễm khuẩn, cần chọc hút dịch dưới hướng dẫn của siêu âm, nuôi cấy vi khuẩn và làm kháng sinh đồ.
Chụp MRI đôi khi được chỉ định trong trường hợp khó, cần phân biệt với viêm khớp nhiễm trùng (CT không có ích trong trường hợp này).
3.2. Chẩn đoán phân biệt
- Viêm khớp háng nhiễm khuẩn : Đây là chẩn đoán phân biệt quan trọng nhất vì nếu bỏ qua một bên viêm khớp háng nhiễm khuẩn sẽ gây phá hủy khớp không hồi phục. Các triệu chứng gợi ý: sốt thường cao, các thông số viêm tăng mạnh, tình trạng nhiễm trùng rõ.
Chẩn đoán xác định: chọc hút dịch khớp là dịch mũ xét nghiệm có tế bào mủ: có thể phân lập được vi khuẩn và làm kháng sinh đồ.
Các nguyên nhân gây đau khớp háng khác như viêm xương, viêm xương tủy xương, chấn thương phần mềm ở chi dưới, sang chấn gân, dây chằng, gãy xương, bệnh Legg – Calves – Perthes, bệnh lý thần kinh ngoại biên; loạn sản khớp hàng, bệnh lý khối u : apxe cơ thắt lưng chậu, viêm tinh hoàn….
Viêm khớp mạn tính thiếu niên giai đoạn đầu: triệu chứng viêm kéo dài trên 03 tháng.
4.TIẾN TRIỂN VÀ BIẾN CHỨNG
Bệnh lành tính và thường khỏi trong vòng 7 – 10 ngày không để lại di chứng. Đôi khi kéo dài vài tuần. Có 4 – 17% bệnh nhân tái phát trong vòng 6 tháng đầu.
5. ĐIỀU TRỊ
Nguyên tắc chủ yếu là nghỉ ngơi, tránh cho khớp khỏi bị đè ép và chịu tải trọng.
- Thuốc chống viêm giảm đau không steroid: thường dùng lbuprofen cho kết quả tốt. Cần chú ý các tác dụng không mong muốn trên đường tiêu hóa.
- Kéo dãn khớp háng để làm giảm bớt áp lực trong ổ khớp và giảm đau.
- Bó bột chậu lưng chân trong 2 tuần
Để biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ CTCP Bệnh viện Quốc tế Hoàn Mỹ với chúng tôi theo địa chỉ:
CTCP BỆNH VIỆN QUỐC TẾ HOÀN MỸ
Địa chỉ: Số 469, Nguyễn Trãi, Võ Cường, TP Bắc Ninh
Liên hệ khám chữa bệnh: 02223.858.999
Website:https://benhvienquoctehoanmy.vn/
