Sỏi thận, sỏi tiết niệu là hệ quả của sự kết tinh chất khoáng trong nước tiểu và lắng đọng lại tại thận, lâu ngày kết tụ tạo thành sỏi. Sỏi thận có thể không có triệu chứng và tự đào thải ra ngoài. Tuy nhiên, một số sỏi có thể di chuyển trên đường đi của hệ tiết niệu như niệu quản, bàng quang, niệu đạo. Khi đó được gọi là sỏi tại các vị trí tương ứng, sỏi tiết niệu có thể gây tắc nghẽn đường dẫn tiểu, gây ra những cơn đau quặn thận hoặc có thể gây suy thận.
1. Sự hình thành của sỏi thận, sỏi tiết niệu.
– Do sự kết hợp những phần tử cặn, tinh thể nhỏ bé lại với nhau, theo thời gian thì sỏi thận sẽ lớn dần lên tích tụ tại các đài, bể thận hoặc có thể di chuyển và gây ra triệu chứng đau, điển hình là các cơn đau quặn thận dữ đội. Có 5 loại thành phần hóa học chính cấu thành sỏi thận là canxi oxalate, canxi photphat, struvite, axit uric và cysteine. Trong đó, các sỏi thận có thành phần hóa học là canxi oxalate là phổ biến nhất.
– Sự hình thành sỏi thận dựa trên nồng độ cao các tinh thể. Ví dụ như tinh thể canxi oxalate được lọc qua thận rồi vào nước tiểu. Tại đây, chúng nhanh chóng gắn kết lại với nhau và hình thành tinh thể. Có hai loại tinh thể cơ bản:
+ Loại đồng nhất là loại tinh thể bao gồm các phân tử bao quanh một nhân cùng cấu trúc.
+ Loại không đồng nhất là loại tinh thể bao gồm các phân tử bao quanh một nhân với cấu trúc khác, chẳng hạn như là mảnh vỡ của tế bào.
Sỏi thận được hình thành khi lượng nước tiểu quá ít hay nồng độ các chất khoáng kể trên trong nước tiểu tăng cao, lắng đọng lại ở thận, lâu ngày kết lại tạo thành sỏi. Những tinh thể này được tạo ra thông qua quá trình lọc máu tại các ống thận hình thành nước tiểu. Chúng thường lắng đọng tại nhú thận vì đây là nơi các tinh thể sẽ trải qua giai đoạn gắn kết với nhau. Theo thời gian, tinh thể sẽ càng ngày càng lớn dần, tạo thành viên sỏi và được giữ lại thận cũng như tiếp tục phát triển hoặc sỏi có thể di chuyển theo đường đi của hệ tiết niệu.
2. Diễn biến của sỏi thận
– Sỏi thận thường được thải ra theo dòng nước tiểu nhưng trong thời gian đầu, hầu hết các bệnh nhân đều không cảm nhận được sự hiện diện của sỏi thận vì sỏi còn quá nhỏ. Nhưng khi viên sỏi lớn dần đạt kích thước từ trên 5 mm, thì chúng không đi qua được các đoạn hẹp giải phẫu của ống niệu quản. Đặc biệt là tại đoạn hẹp của niệu quản khi bắt chéo với động mạch chậu và đoạn trước khi dẫn vào bàng quang, sỏi kẹt sẽ gây ra cơn đau dữ dội cho đến khi sỏi rơi vào trong bàng quang và được đào thải ra ngoài khi đi tiểu.
– Có đến 78% các trường hợp sỏi sẽ được thải ra ngoài một cách tự nhiên mà không cần phải can thiệp đặc hiệu gì. Tuy nhiên, khi sỏi bị mắc kẹt lại trong niệu quản, sẽ cần phải thực hiện tán sỏi hay mổ để lấy sỏi ra ngoài tùy kích vị trí và kích thước sỏi.
3. Nguyên nhân gây sỏi thận
– Nhiều giả thiết đã được đặt ra để giải thích cho sự lắng đọng tinh thể – nguyên nhân gây ra bệnh sỏi thận.
– Uống nước không đủ khiến nước tiểu quá cô đặc, nồng độ các tinh thể trở nên bão hòa trong nước tiểu.
– Những dị dạng bẩm sinh hay do mắc phải của đường tiết niệu khiến cho nước tiểu không thể thoát ra được, mà tích trữ đọng lại, lâu dần tạo thành sỏi thận.
– Những bệnh nhân bị phì đại tiền liệt tuyến, u xơ, túi thừa trong bàng quang làm cho nước tiểu bị đọng lại ở khe kẽ.
– Sau chấn thương nặng không thể đi lại mà chỉ nằm một chỗ.
– Bị nhiễm trùng vùng sinh dục tái đi tái lại, làm cho vi trùng có cơ hội xâm nhập gây tình trạng viêm đường tiết niệu dai dẳng, về lâu dần sẽ tạo ra mủ và lắng đọng các chất bài tiết, hình thành nên sỏi thận.
– Chế độ ăn uống nhiều oxalate, canxi, dùng lâu dài một số loại thuốc như acetazolamide, thuốc lợi tiểu quai, thiazide, glucocorticoids, theophyline, vitamin D, vitamin C…
– Sỏi thận là bệnh thường gặp nhưng đôi khi tồn tại thầm lặng bên trong cơ thể mà không gây ra phiền hà gì. Tuy nhiên, việc phát hiện sớm và chủ động đào thải sỏi thận ra bên ngoài bằng các cách tự nhiên luôn là việc nên làm trước khi chúng gây ra biến chứng nặng nề.
Vì vậy, bạn cần chủ động đi khám kiểm tra để phát hiện xem hệ tiết niệu có sỏi hay không và nếu tiền sử có sỏi thì nên đi kiểm tra ít nhất 3 – 6 tháng/ lần để có thể tránh các nguy cơ, biến chứng có thể xảy ra đặc biệt là suy thận.
Thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ:
🏥 CTCP BỆNH VIỆN QUỐC TẾ HOÀN MỸ
🌎 ĐC: 469 Nguyễn Trãi – Võ Cường – TP. Bắc Ninh – Bắc Ninh
☎️ Hotline : 02223.858.999 – 0818.265.239 (có zalo)
📩 Email: hoanmybacninh@gmail.com
🌐 Web: http://benhvienquoctehoanmy.vn/
❇️ FB: https://www.facebook.com/CTCPBENHVIENQUOCTEHOANMY
#HoanMyBacNinh #visuckhoecongdong
